ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΔΟΜΕΝΗΣ
Γρηγόριος Παπαζαφειρίου
(1881 - 1954)
Αποσπάσματα
από το βιβλίο του Άγγελου Ανεστόπουλου
«Ο Μακεδονικός Αγών 1903-1908» τόμος Γ΄
και από το βιβλίο του Χαράλαμπου Στυλιάδη
«Η συμβολή των εκπαιδευτικών λειτουργών
κατά τον Μακεδονικό Αγώνα»
Εγεννήθη εις Ειδομένην το 1881 και απεβίωσε το 1954, ήτο δευτερότοκος υιός του ιερέως Ζαφειρίου Παπαζαφειρίου, έλαβε τας πρώτας εγκυκλίους σπουδάς–γράμματα εκ της κωμοπόλεως Ειδομένης, εν συνεχεία απεφοίτησεν εκ του Ελληνικού Γυμνασίου Θεσσαλονίκης, κατόπιν συστάσεως του Γενικού Προξένου Θεσσαλονίκης εισήχθη εις το Διδασκαλείον Θεσσαλονίκης ένθα εσπούδασε Διδάσκαλος και διωρίσθη κατ' αρχάς και κατά μικρά χρονικά διαστήματα μετετίθετο εις διάφορα χωρία υπό του Γενικού Προξενείου Θεσσαλονίκης ένθα του ανετίθεντο διάφορες εμπιστευτικές υπηρεσίες του Μακεδονικού Αγώνος τας οποίας και έφερεν εις πέρας λίαν επιτυχώς.
O Μακεδονομάχος Γρηγόριος Παπαζαφειρίου δια των φλογερών πατριωτικών διδασκαλιών του υπήρξε το εγερτήριον σάλπισμα εις τους απελευθερωτικούς αγώνας των Ελλήνων Μακεδόνων. Επότισε την μαθητιώσαν νεολαίαν με τα νάματα της ελληνικής γλώσσης και παιδείας και ούτως ανεζωπυρώθη το Ελληνικόν αίσθημα των κατοίκων ένθα τον είχε τοποθετήσει το Ελληνικόν Προξενείον Μοναστηρίου εν συνεργασία με το Ελληνικόν Προξενείον Θεσσαλονίκης, και τον αείμνηστον Πρόξενον Λάμπρον Κορομηλάν, διδάσκαλον εις Ειδομένην.
Είχεν εντολήν να τονώση το ηθικόν των κατοίκων και να εξάψη τα πατριωτικά αυτών αισθήματα. Υπήρξεν εις εκ των μυσταγωγών, φωτοδοτών και εμψυχωτών της πνευματικής στρατιάς του Έθνους. Εις τον Μακεδονικόν Αγώνα ανέπτυξε πλουσίαν Εθνικήν δράσιν. Εις την οικίαν του και εντός μυστικής κρύπτης φυλάσσοντο τα όπλα και πολεμοφόδια του Αγώνος. Επίσης η οικία του εχρησιμοποιείτο ως τόπος συγκεντρώσεως των προκρίτων και δημογερόντων ως και των µεμυημένων εις τον Μακεδονικόν Αγώνα, μεταξύ των οποίων και ο Εμμανουήλ Κατσίγαρης.
Κατά την διάρκειαν της φοιτήσεώς του εις Θεσσαλονίκην είχεν επαφήν μετά προσώπων υψηλών πατριωτικών φρονηµάτων ως και με τον αείμνηστον Χαράλαμπον Καραμανώλην (τον μετέπειτα ισόβιο Πρόεδρο του Πανελληνίου Συλλόγου Μακεδοωομάχων «Παύλος Μελάς») ως και μετά Ελλήνων αξιωματικών οι οποίοι υπηρέτουν εις το Γενικόν Προξενείον Θεσσαλονίκης με την ιδιότητα του διπλωµατικού υπαλλήλου. Εις το Ελληνικόν Προξενείον εις το οποίον εισήρχετο συχνά και έχαιρε µεγάλης εµπιστοσύνης του ανετίθεντο λίαν εμπιστευτικές και επικίνδυνες αποστολές σχέσιν εχούσας με την διεξαγωγήν του Μακεδονικού Αγώνος 1903-1908. Του παρέδιδαν όπλα και πολεμικόν υλικόν δια την µεταφοράν και παράδοσιν εις Κέντρα Αμύνης του Μακεδονικού Αγώνος. Ταύτα συσκευάζοντο εντός κιβωτίων και δεμάτων και έξωθι έγραφαν «Προσοχή Υαλικά» προς αποφυγήν ελέγχου υπό των τουρκικών αρχών τα παρέδιδον εις μεμυηµένους εις τον Αγώνα σιδηροδρομικούς υπαλλήλους μεταξύ των οποίων και εις τον Μιχαήλ Πάλλαν εξ Ειδομένης και τον Ιταλόν Σταθµάρχην Γευγελής, επίσης εις τον αδελφόν του Γεώργιον Παπαζαφειρίου κάτοικον Ειδομένης μετά του οποίου διωχετεύοντο εις τα ένοπλα ανταρτικά Σώματα τα δρώντα εις την περιοχήν.
Επίσης είχεν επιφορτισθή υπό των Κέντρων Αμύνης Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου να περιηγήται τα χωρία της υπαίθρου μεταξύ των οποίων την Ειδομένην, την Βογδονίτσαν, την Λητή, το Μελισσοχώρι, την Συκιά Χαλκιδικής, με την εντολήν να τους ενθαρρύνη να μένουν πιστοί εις τα πάτρια και το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, να τους μυή εις τον Μακεδονικόν Αγώνα και να κάνη επιλογή των πλέον ριψοκινδύνων και γενναίων παλληκαριών προς κατάταξιν εις τα ένοπλα Σώµατα. Την εν λόγω αποστολήν την εξετέλεσε µε ζήλον και αυταπάρνησιν.
Το 1912-1913 ότε ευρίσκετο εις το Μελισσοχώρι και Λητή του ανετέθη υπηρεσία συνδέσμου του Ελληνικού Στρατηγείου εν Γεφύρα εις το οποίον μετέδιδε με τα ωργανωμένα εις τον απελευθερωτικόν αγώνα παλληκάρια του χωρίου πληροφορίες μεγάλης σημασίας επί των κινήσεων των Βουλγαρικών στρατευμάτων.
Ο αείμνηστος Μακεδονομάχος Γρηγόριος Παπαζαφειρίου ηνάλωσεν ολόκληρον την ζωήν του εις τον βωμόν της ελευθερίας. Μετά την απελευθέρωση τού ανατέθηκε από το Τάγμα Προκαλύψεως η διοίκηση ενόπλου τμήματος πολιτοφυλακής από κατοίκους της Ειδομένης αναλαμβάνοντας αποστολές στα σύνορα και στην περιοχή του Αξιού για την αντιμετώπιση εισβολής βουλγαρικών συμμοριών, πρώην Κομμιτατζήδων, οι οποίοι εξακολουθούσαν να παρενοχλούν τους κατοίκους των ακριτικών χωριών.
Ο Α' Παγκόσμιος πόλεμος τον βρίσκει διερμηνέα και σύνδεσμον με το Συμμαχικόν Στρατηγείον εις την Αξιούπολιν λόγω της κατοχής της Γαλλικής γλώσσης. Μετά την απελευθέρωσιν της Μακεδονίας εξακολουθεί να είναι διδάσκαλος Ειδομένης.
Από το 1927 ως το 1950 ήτο διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Χαριλάου, εγαλούχησε τα παιδιά με τα νάματα των Ελληνοχριστιανικών ιδεωδών. Τους έλεγε μεταξύ άλλων ότι «η Μακεδονία είναι γη Ελληνική ποτισμένη με αίμα και δάκρυα των ηρωικών τέκνων της επί τριών και πλέον χιλιετηρίδων και έχουμε υποχρέωσιν να αγωνιζόμεθα αενάως εναντίον παντός επιβουλευομένου την ακεραιότητά της».
Κατά την περίοδον της Κατοχής ευρέθη πρώτος πάλιν εις τας Εθνικάς επάλξεις συνεργαζόμενος μετά των ηγετών της Εθνικής Avτιστάσεως. Με άμεσον κίνδυνον της ζωής του περιήρχετο τα χωρία της περιοχής Ειδομένης, ενεψύχωνε τους κατοίκους και ωργάνωνε την αντίστασιν κατά της Βουλγαρικής προπαγάνδας, ήτις ωργίαζε κατά την περίοδον εκείνην.
